“Məgər dəvəyə baxmırlar ki, necə yaradılmışdır?” (Ğaşiyə surəsi, 17)
Bugünkü təfəkkür limanımız Dəvədir.
Kainatdakı hər şey Allahın qüdrətini göstərsə də, ayədə Quranın ilk dəvətçiləri olan ərəblərin dəvənin yaradılışına diqqət etmələri istənilir, çünki ən çox sevdikləri və sahib olmaq istədikləri şey dəvədir.
Dayanıqlıq, sürmə rahatlığı, ətindən, südündən və yunundan istifadə kimi xüsusiyyətləri dəvəni səhranın ortasında yaşayan insanlar üçün əvəzolunmaz hala gətirir.
Dəvə Quranın ilk xitabçıları olan ərəblər üçün böyük əhəmiyyəti olduğuna görə “ibrət alsınlar” deyə xatırlanır. “Dəvə” kimi tərcümə etdiyimiz ibil sözünün “yağış dolu bulud” mənasını verdiyi və bu mənanın ayədə nəzərdə tutulduğu da bildirilir.
Gəlin birlikdə dəvənin muazzam yaradılışı haqqında düşünək.
Dəvə ərəb sözü olub “gözəllik” mənasını verir. Digər heyvanlarla müqayisədə olduqca sadiq olan dəvələr əti, suyu, dərisi, yunu, gübrəsi və isti quraq iqlimin hakim olduğu bölgələrdə uzaq məsafələr arasında yük daşımağa uyğun quruluşu həyati önəm daşıyır. Bu heyvanların bədəninin temperaturu gün ərzində 34 dərəcə Selsi ilə 41 dərəcə arasında dəyişir. Onların temperaturu 41 dərəcəni ötdükdən sonra tərləməyə başlayırlar.
Hörgüclərində yağ ehtiyatı yığılır. Bunun sayəsində dəvələr quraqlığa asanlıqla tab gətirir. Səhra sakinləri dəvələri yüksək qiymətləndirir və bu heyvanları “səhra gəmisi” adlandırırlar. Onlar bellərində 1 tona qədər yük apara bilir. Belindəki yüklə onun sürəti saatda 4-5 km-a çata bilir.
Qıçlarına nisbətən son dərəcə böyük olan ayaqları da xüsusi olaraq tərtib edilmiş, heyvan quma batmadan gedə bilsin deyə genişlədilib yaradılmışdır. Ayaq döşəmələrindəki xüsusi qalın dəri isə qızğın səhra qumlarına qarşı alınmış bir tədbirdir.
Allahın yaratdığı sonsuz gözəlliklər içərisində səbri, sədaqəti, dözümlülüyü, quruluşundakı hər bir detalı ilə əsl yaradılış möcüzəsi olan dəvələr hər halı ilə insanlara fayda verir.
Dəvələr böyük ölçüsünə və gücünə baxmayaraq, zəif bir heyvandan, qoyundan, digər canlılardan daha asan yönləndirilə bilər.
Sanki Allaha təslimiyyət və itaətkarlıq var cizgilərində.
Sizcə də dəvə nəfsin tərbiyə olunmuş halı deyilmi?
Hər halı ilə Yaradanından razı olmurmu?
Heç bir heyvanın yeyə bilmədiyi tikanları bele yeyə bilməyi bacaran dəvə.
Dəvə bizlərə tikanda belə gözəlliyi görə bilməyi öyrətmirmi?!
Göründüyü kimi böyük olmasına baxmayaraq, gözəl bir səslə çağırıldıqda dərhal təsirlənir və sevincli olur. Gözəl bir söz kökləri yerə bərkidilmiş ağaca bənzər.
Gözəllik aşiqi olan dəvə.
Dəvə misalı tikana baxdıqda belə gül görmək ümidi ilə.